Overweegt u een vijver aanleg? Een mooie tuinvijver is een aanwinst voor uw tuin en draagt bij aan de biodiversiteit van de tuin. Een vijver in de tuin trekt veel dierenleven waaronder insecten, amfibieën, zoogdieren en vogels. Een tuinvijver, met ondiepe delen en begroeide randen, is ook een drinkplaats, een schuilplaats,  een badplaats voor allerlei dieren of een nestelplaats voor vogels.

Voor ons, mensen, kan de tuinvijver, behalve een levend beeldscherm, ook een spiegel zijn waar wolken en planten op een mooie dag in gespiegeld worden. Op warme dagen geeft een vijver verkoeling, vliegetuinn libellen, zonnen kikkers, en bewegen de schaatsenrijders, een insect behorend tot de Onderorde van de wantsen, schijnbaar zonder weerstand over het wateroppervlak. Een fascinerend geheel!

De vijver in het tuinontwerp

De plaats, de vorm en de grootte van de vijver of waterpartij is belangrijk. Bij het inpassen van een tuinvijver in een tuinontwerp of tuinschets spelen verschillende factoren een rol.
In de eerste plaats zou een natuurlijke vijver of rechthoekige vijver goed te zien moeten zijn vanuit de woning. De lengte-as van de vijver is normaal gesproken in de kijkrichting. Door vijvers overdwars te plaatsen  vormen zez vaak een barrière naar andere tuindelen. Bovendien dragen vijvers overdwars zelden tot niet bij aan de gewenste dieptewerking van de tuin.

In de tweede plaats is het belangrijk dat de grootte van de nieuwe vijver in verhouding is met de ruimte in de tuin waarin de vijver zich zal bevinden. Plaats een te kleine vijver niet in een te grote open ruimte want dan valt hij slecht op.

In de derde plaats is het goed om te beseffen dat een vijver met een natuurlijk karakter altijd op het laagste punt in de tuin ligt. Verhoogde vijvers, zoals de rechthoekige vijvers in moderne tuinen, doen minder natuurlijk aan en zijn ook vaak aangelegd in de hartlijn van deuren, ramen of gevelvlakken.

Natuurlijke invloeden van zon en wind op de aanleg van een vijver

In de vierde plaats vormt de aanwezigheid van voldoende zonlicht ook een rol bij het situeren van een tuinvijver of waterpartij. Als leidraad kan gelden dat de vijver minstens driekwart deel van de dag in de zon moet komen te liggen. Zonlicht heeft een positief effect op de aanwezige zuurstofplanten. Waterlelies hebben directe zon nodig om de bloemen te kunnen openen.

Minder van belang maar wel mooi meegenomen is, in de vijfde plaats, dat de vijver voldoende wind beschutting heeft. In een beschutte tuin zal de vijver zich beter ontwikkelen dan een vijver in een open vlakte of onbeschutte tuin. Door het aanplanten van struiken en bomen aan de windzijde van de tuin ontstaat beschutting.

Hoe leg ik een vijver aan?

Bij het aanleggen van een vijver heeft u de keuze tussen een op maat gemaakte vijver van vijverfolie en tussen een voorgevormde, eventueel speciaal voor u gemaakte, vijverbak. Vijverfolies zoals EPDM glad of met profiel zijn in verschillende diktes te koop. De meeste voorgevormde vijvers hebben een min of meer natuurlijke vorm en zijn voorzien van plantranden.

Hoe diep moet een vijver zijn na de aanleg?

Wanneer we de boekjes erop nalezen dan verschilt dat nog al eens. De ene auteur geeft minimaal 60 cm aan en een ander prefereert een vijverdiepte van 80 tot 90 cm. Hou een vijverviepte aan van 80 tot 90 cm zodat de vijver in strenge winters niet bevriest. Maar met het opwarmen van de aarde rijst de vraag of er ooit nog een winter komt die 50-60 cm ijs op de vijver kan veroorzaken… Wat wel een punt is is dat vijvers die iets dieper zijn minder snel worden opgewarmd waardoor algenbloei minder snel op zal treden. De diepte van een vijver is dan ook mede afhankelijk van de ligging van een vijver in de tuin.

Voor de vijver aanleg van een kleine vijver is tegenwoordig  60-70 cm diepte voldoende. Voor grotere vijvers blijft een diepte van 80-90 cm aan te bevelen. Onderhoud aan bijvoorbeeld de manden met de waterlelies is lastiger naarmate de vijvers dieper worden.

Zwemvijvers zijn vaak toch wat dieper. Doorgaans is de gemiddelde diepte van een zwemvijver rond de 150 cm. Als de zwemvijver gebruikt wordt om te duiken dan moet de vijver minstens 2.5 meter diep zijn.

Hoe werk ik de vijverrand af na de vijver aanleg?

Uiteraard is het niet zo fraai wanneer de folie in de vijverrand zichtbaar is. Bij moderne rechthoekige tuinvijver aanleg worden de bovenranden meestal afgewerkt met een overstek van minimaal 5 cm waardoor de slagschaduw de folie onzichtbaar maakt. De materialen waarmee een vijverrand van een strakke vijver kan worden afgewerkt zijn:

• Door bijvoorbeeld opsluitbanden van bestrating plat te leggen kan de vijverrand vrij goedkoop worden afgewerkt. Deze banden zijn bovendien in verschillende kleuren te koop. Hoeken van de vijver zijn in verstek te zagen.
• In de handel zijn vijverranden met rechte stukken en speciale hoekstukken. De kosten van deze vijverranden variëren door de dikte, de breedte, de lengte en de gebruikte soort natuursteen. Relatief goedkope vijverranden van Aziatisch hardsteen zijn vaak vrij zacht en kunnen lichter worden. Terwijl vijverranden van graniet of basalt veel harder zijn en goed op kleur blijven. De breedte van vijverranden variëren van 10 cm tot wel 50 cm.
• Niet behandeld hout is de beste keus.
• Zodanig aanbrengen dat het staal het wateroppervlakte niet raakt.
• (RVS)
• Zink, koper en lood liever niet in verband met de giftigheid.

Bij natuurlijke vijvers met gebogen oevers kan de binnenzijde van de vijverrand afgewerkt worden met een flexibele kunststof of dunne houten strip. De bovenzijde van de vijverrand kan afgewerkt worden door het aanbrengen van:

• Een begroeiingsmat.
• Keien en grind.
• Dit is platte natuursteen in regelmatige of onregelmatige vormen.
• Wintergroene planten.
• Bestrating of oude dakpannen.

Waterelement in de tuin

In plaats van een complete tuinvijver kunt u ook besluiten om een ander waterelement zoals een terras- of tuinfontein aan te brengen. Dit type waterelementen zijn te kust en te keur te koop en voor veel budgetten een stuk aantrekkelijker dan de aanleg van een complete vijver.

We onderscheiden de volgende water-elementen:

Meestal met stilstaand water wat regelmatig met de hand moet worden ververst en/of bijgevuld.

• Het water wordt uit een vierkant vlak omhoog gestuwd en stroomt weer terug in de opvangbak.
• Het water valt uit een aantal pijpen of stroomt over een plaat waarbij het water wordt opgevangen in een ondergronds bassin. Dit bassin is voorzien van een rooster met een afdekking van grind of keien.
• Fonteinschalen zijn rond of onregelmatig van vorm en het water wordt ondergronds opgevangen in een bassin en weer opgepompt.
• Waterbollen en de natuurlijke vorm: bronstenen. Door de wat hogere uitstroomopening zijn waterbollen en bronstenen meestal geschikt om te worden toegepast in een rand van lage beplanting. De waterbassins zijn net als bij de meeste waterelementen onzichtbaar.
• Overige waterelementen. Er bestaan ook vierkante blokachtige waterelementen die geschikt zijn voor de wat modernere tuinen.
• Dit zijn waterelementen die regelmatig of onregelmatig water spuiten waarbij het weggespoten water weer opgevangen wordt in een ondergronds reservoir.

Vijverinspiratie opdoen?

In Bloemenpark Appeltern zijn tientallen verschillende tuinvijvers aangelegd met even zoveel vijverrand afwerkingen. Binnen de honderden voorbeeldtuinen zijn zowel moderne rechthoekige vijvers te vinden als een natuurlijke zwemvijver. Naast verschillende grote vijvers zijn er ook voorbeelden te vinden van landelijke sloten en mini-vijvers.

Gedurende de wandeling door Bloemenpark Appeltern komt u vele vijvervoorbeelden tegen en krijgt u ook een goede indruk van de verscheidenheid en mogelijkheden van de vijveraanleg. Uiteraard kunnen wij u ook advies geven met betrekking tot de inpassing van een nieuwe vijver.

Heeft u hulp nodig bij het maken van een tuinontwerp en/of samenstellen van het beplantingsplan? Maak een afspraak met de Schetsservice!